Logo i nazwa to nieodłączne elementy każdej firmy. Zapewne, jak każdy wchodzący na rynek przedsiębiorca, obawiasz się, że twoje logo lub nazwa może być plagiatem. Pojawia się więc pytanie czy da się to jakoś sprawdzić. Czy jest baza gdzie można przeglądać prawa autorskie?
Jak sprawdzić czy logo nie jest plagiatem?
Niestety, ale sprawdzenie czy logo nie jest plagiatem jest niemożliwe. Niemożliwe jest także przygotowanie przez prawnika opinii prawnej, stwierdzającej, że dane logo nie łamie przepisów prawnych. Co innego gdyby prawnik miał porównywać Twoje logo z innym precyzyjnie wskazanym.
By zrozumieć dlaczego tak jest, trzeba przeanalizować ten problem przez pryzmat zagadnień dotyczących praw autorskich oraz znaków towarowych.
Zobacz również:
- Co to jest znak towarowy? Co daje jego rejestracja?
Plagiat a prawo autorskie
Ochrona z prawa autorskiego, w przeciwieństwie do znaków towarowych, powstaje bez potrzeby rejestracji. Nawet projekt jest chroniony prawem autorskim. Więc żeby sprawdzić czy twoje logo nie jest plagiatem, musiałbyś porównać je z każdą istniejącą na świecie grafiką. Istnieją co prawda narzędzia, takie jak wyszukiwarka Google, które umożliwiają wyszukanie tysięcy grafik, jednak trzeba pamiętać, że nie wszystko jest wrzucane do internetu.
Dlatego właśnie nie da się precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie czy logo nie jest plagiatem. W tym celu musiałbyś mieć dostęp do całych zasobów grafik na świecie.
Plagiat a znak towarowy
Swoje logo możesz chronić, rejestrując je w Urzędzie Patentowym jako znak towarowy. Twój znak towarowy musi oczywiście różnić się od tych już zarejestrowanych, by nie wprowadzał on klientów w błąd. Co równie oczywiste o kolizji znaków można mówić jedynie w sytuacji, gdy znak jest wykorzystywany do oznaczania podobnych produktów lub usług.
Jest jednak pewna istotna kwestia – ustawa prawo własności przemysłowej zawiera artykuł, informujący o nie udzielaniu prawa ochronnego na znak towarowy, którego używanie narusza prawa osobiste lub prawa majątkowe innych osób. Do takich praw zaliczyć można prawo autorskie na logo. Jeżeli więc grafik nie przekazał Ci praw autorskich majątkowych do efektów swoich prac, to masz problem. W przypadku konfliktu taka osoba może unieważnić Twój znak towarowy.
Sprawdzanie baz urzędów patentowych
Przeszukiwanie baz urzędowych może wydawać się dobrym pomysłem. Niestety w praktyce sprawdzenie w ten sposób czy twoje logo nie jest plagiatem jest arcytrudne.
By móc ocenić w ten sposób należałoby sprawdzić każdy zgłoszony oraz każdy zarejestrowany znak towarowy, zarówno w Polsce jak i na świecie. Do tego wymagałoby to przeszukania wszystkich kategorii znaków bez podziału na klasy. Poza tym ktoś mógł swojego znaku nie zarejestrować, więc w bazie go nie będzie.
Zabezpieczenie przed plagiatem
Dobrym rozwiązaniem jest podpisanie z grafikiem projektującym twoje logo umowy o przeniesienie praw autorskich majątkowych. W takiej umowie może znaleźć się potwierdzenie, że logo nie jest plagiatem, a jeśli jest to odpowiedzialność finansową poniesie twórca.
Kiedy logo nie jest plagiatem?
Skoro jesteśmy w temacie dotyczącym tego jak sprawdzić czy logo nie jest plagiatem, warto poruszyć i tę kwestię – kiedy w ogóle mamy do czynienia z plagiatem?
Przepisy prawne nie określają dokładnie ile różnic musi zachodzić, by nie mogło być mowy o plagiacie. Brak też dokładnych informacji dotyczących sposobu przeprowadzania analizy porównawczej. Pewne reguły zostały jednak wypracowane z biegiem lat przez sądy. Powszechne są natomiast mity, mówiące o tym, że wystarczy 30% różnic albo wystarczy dokonać 6 modyfikacji. Sugerowanie się takimi danymi może cie jedynie wpędzić w kłopoty.
Kiedy mówimy o plagiacie, najczęściej dotyczy to naruszenia praw autorskich. Kuszące w prawie autorskim jest to, że ochrona jest darmowa i nie wymaga rejestracji. Co ważne jednak – nie zawsze ma to zastosowanie. Wynika to z faktu, że prawo autorskie chroni utwór, czyli rezultat pracy człowieka, posiadający twórczy efekt oraz indywidualny charakter.
Kiedy dochodzi do naruszenia praw autorskich?
Głównym wyznacznikiem jest to, czy zostały skopiowane twórcze elementy, gdyż pozostałe elementy mogą być kopiowane. Sąd w tej sprawie oceni przede wszystkim jaka była swoboda twórcza projektanta.
Przy tworzeniu grafik swoboda ta jest całkiem spora – w końcu możliwe jest zastosowanie różnorakich kolorów, styli, rozmiarów czy proporcji. Im więcej elementów twórczych tym silniejsza ochrona. Przy ewentualnym sporze może paść argument, że dane dzieło nie ma twórczego charakteru, tym samym nie jest utworem. Sprawdzi się to tylko w jednym przypadku – gdy dana grafika czy logo ma prostą, minimalistyczną formę. W innym przypadku taki argument może być łatwo obalony.
Jak uniknąć oskarżenia o plagiat?
Istnieją pewne sposoby, dzięki którym możliwe jest zminimalizowanie ryzyka oskarżenia o plagiat. Pamiętaj jednak, że wszystko zależy od danej sprawy, a praktyka sądów może stanowić podpowiedź.
-
Oryginalność dzieła
Stworzenie czegoś własnego to najbezpieczniejsza opcja. Inspirowanie się cudzymi projektami nie jest jeszcze niczym złym. Łatwo jednak zrobić o jeden krok za dużo, a wtedy może to już stanowić naruszenie nie tylko prawa autorskiego. Ewentualnie także praw do zarejestrowanych znaków towarowych czy wzorów przemysłowych. Moja rada jest taka – inspiruj się tym co jest na rynku ale nie kopiuj tego. Zdecydowanie powinieneś brać cudzego logo i modyfikować je pod swoje potrzeby. Prawie zawsze będzie to oznaczać naruszenie prawa.
-
Ograniczenie techniczne
Produkt, poza funkcjonalnością, powinien być atrakcyjny wizualnie. Oznacza to, że powinien on jednocześnie spełniać określone wymagania oraz posiadać walory estetyczne. Przywykliśmy do tego, że telewizory mają kształt prostokątny, więc użycie tego samego schematu nie będzie już plagiatem. Skopiowanie elementów typowo technicznych, o ile nie są zastrzeżone, nie będzie łamać prawa.
-
Sposób realizacji
To nie pomysł jest chroniony prawem autorskim, lecz sposób jego wykonania. Jeśli więc coś cie zainspirowało to wykorzystaj to na swój sposób – stwórz coś nowego, zamiast podejmować próby modyfikacji oryginalnego projektu.
Wybór odpowiedniej nazwy firmy
Do tej pory wspominałem tylko o logo. Wybierając jednak nazwę dla swojej firmy także musisz zachować ostrożność. Jeśli chcesz zarejestrować swoją nazwę jako znak towarowy, to by uchronić się przed plagiatem zleć rzecznikowi patentowemu badanie zdolności rejestrowej znaku towarowego.
Jest to podstawa, jeżeli planujesz rejestracje w Urzędzie Patentowym. Zmniejszasz w ten sposób ryzyko unieważnienia twojego znaku towarowego.
Czy rejestracja znaku towarowego oznacza, że moje działania są legalne?
Nie i wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy. To że udało ci się przejść pomyślnie przez procedurę rejestracji znaku towarowego nie oznacza, że nie łamiesz prawa. Jeśli nazwa którą wybrałeś narusza prawa osób trzecich, to mogą one w okresie 5 lat od rejestracji złożyć wniosek o jej unieważnienie lub wnieść przeciwko tobie pozew do sądu.
Rejestracja znaku towarowego nie potwierdza legalności twoich działań. Warto to zapamiętać.
Na czym polega badanie zdolności rejestrowej znaku towarowego?
W skrócie odbywa się to w trzech etapach:
-
Etap 1 – badanie czy nazwa przez ciebie wybrana spełnia stawiane wymogi i może być znakiem towarowym
-
Etap 2 – poszukiwanie podobnych, już zarejestrowanych znaków towarowych
- Etap 3 – sformułowanie wniosków i rekomendacji, które wskażą odpowiednie rozwiązania
Najlepszy moment na badanie marki jest wtedy, gdy nie funkcjonuje ona jeszcze na rynku. Badanie zdolności rejestrowej możesz przeprowadzić sam, jednak korzystając z pomocy doświadczonego rzecznika patentowego unikniesz błędów i przykrych konsekwencji.
Jak sprawdzić czy logo nie jest plagiatem? Podsumowanie
Chęć sprawdzenia swojego logo czy nazwy pod kątem plagiatu jest jak najbardziej zrozumiała. Problem w tym, że od strony technicznej nie da się tego w wiarygodny sposób sprawdzić. Możesz porównać swoje logo z jakimś innym. Tutaj prawnik chętnie wypowie się czy według niego doszło do naruszenia prawa. Nikt jednak nie podpisze się pod opinią, że twoje logo nie łamie jakichkolwiek praw na całym świecie. Tego po prostu nie da się zweryfikować.
Da się to jednak zrobić z samą nazwą. Jeżeli chcesz mieć pewność, że nie naruszysz nią prawa to skorzystaj z pomocy rzecznika patentowego. Pamiętaj, że kolizją nie są tylko identyczne znaki towarowe ale również podobne.
